- Je mond is extreem belangrijk -

Je mond is extreem belangrijk, dat beseffen mensen te weinig

Tandarts Catherine Luwaert​​​

Sinds april heeft het tandartskabinet van UNIE-K een nieuwe troef in huis: tandarts Catherine Luwaert. Catherine bouwde haar carrière op in haar eigen tandartspraktijk. Nu komt ze op regelmatige tijdstippen naar UNIE-K. Met veel enthousiasme, gedrevenheid en kennis verzorgt ze het gebit van de bewoners en van heel wat externen. Geen eenvoudige opdracht. Gelukkig weet ze altijd raad.

“Mensen met een beperking kampen met verschillende specifieke tandproblemen”, steekt Catherine van wal. “Om te beginnen, verloopt de tandenwisseling bij kinderen al anders. En tijdens het volwassen leven slijten de tanden sneller: door een afwijkende beet of omdat ze knarsetanden bijvoorbeeld.”

“Door de medicatie die mensen soms nemen, krijgen ze sneller een droge mond. Zo treden er meer gaatjes, tandsteen en ontstekingen op. Dat doet natuurlijk pijn. Het probleem is dat ze dat niet altijd kunnen zeggen. Daardoor slapen ze slecht, eten ze minder… Zo komen ze hier terecht. Dat gaat soms gepaard met veel angst. Waardoor ze niet willen neerzitten of hun mond constant gesloten houden.”

Wat doe je in zo’n geval?

“De verpleegkundigen van UNIE-K en ikzelf pakken het rustig aan, nemen onze tijd en doen veel aan gewenning. Willen ze in de tandartsstoel zitten? Prima. Durven ze dat niet en plaatsten ze zich liever in een gewone stoel? Dan mag dat. Want als ze ons vanop die stoel wél aan hun mond laten komen, is dat een positieve evolutie.”

“We gaan zacht en geduldig met de mensen om. Soms zingen we zelfs voor hen, tellen we hun tanden samen, vertellen we verhalen… Na het tandartsbezoek kunnen de cliënten met hun begeleider nog een wandeling maken in het bos, ze kunnen de paarden aaien… Ze koppelen iets leuks aan hun ervaring. En dat loont. Er zijn bewoners die vroeger enkel in hun eigen woning behandeld wilden worden. Die komen hier nu binnen, gaan zitten en doen spontaan hun mond open. Hun drempelvrees is compleet verdwenen.”

Hoe vaak komen cliënten langs?

“Iedereen komt minstens twee keer per jaar op controle. Afhankelijk van de situatie kan dat frequenter zijn. We voeren ook behandelingen uit: gaatjes opvullen, een tand trekken of zelfs ontzenuwen... Soms moeten we cliënten doorverwijzen naar het ziekenhuis, voor behandelingen die onder volledige narcose moeten gebeuren. Maar als we dat kunnen vermijden, doen we dat. Narcose is namelijk niet zonder risico. Zeker niet voor mensen met een beperking, door de medicatie die zij nemen.”

“Waar is de cliënt écht bij gebaat? Dat is altijd ons uitgangspunt.”

Sta je daardoor soms voor moeilijke keuzes?

“We bekijken het altijd vanuit het standpunt van de cliënt. Wat heeft hij of zij écht nodig? Meestal vinden ze het helemaal niet erg dat hun gebit er niet ‘mooi’ uitziet. Moet je hen dan elke maand verdoven zodat de orthodontist hun beet kan corrigeren? Dat is een negatieve, risicovolle ervaring voor hen. Ook een prothese raad ik niet meteen aan. Veel mensen kunnen goed eten zonder tanden. Waarom zou je hen dan belasten met een vals gebit? Zelfs voor mensen zonder beperking zit een prothese ongemakkelijk. Maar wij verdragen dat, omdat het ons zelfbeeld opkrikt. Maar dat voordeel ervaren zij zo niet.”

Hoe betrek je ouders en begeleiders daarbij?

“We praten veel met de ouders. Zij hebben het beste voor met hun kind. Als ik bijvoorbeeld een implantaat afraad, moeten zij soms door een soort rouwproces. Voor hen is het niet evident om te aanvaarden dat het beter is om het gebit zo te laten, of om een tand te trekken en die niet te vervangen. Daarnaast geven we veel tips over het tanden poetsen, ook aan de begeleiders. Zo kunnen zij dat iets vlotter laten verlopen, want een goeie mondhygiëne is ongelooflijk belangrijk. Veel bacteriën komen het lichaam binnen via de mond. Het is een orgaan met een zeer grote rol. Niet iedereen is zich daarvan bewust.”

Externen welkom

In het tandartskabinet van UNIE-K komen ook niet-bewoners over de vloer. En dat is al jaren zo, leren we van Catherine: “Externen die hier in de buurt wonen, konden vroeger enkel terecht in het UZ Gent. Daarom opende UNIE-K i.s.m. het UZ hier een hele tijd geleden een West-Vlaams tandartskabinet voor mensen met een beperking. Voor de mensen is dat dichterbij én laagdrempeliger. Er hangt hier een huiselijke sfeer. Dat stimuleert de cliënten om hun angsten te overwinnen.”